Chcesz odkryć więcej przepisów? Odwiedź kanał Kuchnia Lidla na You Tube!
Jak cukier wpływa na rozwój raka? Czy jego wykluczenie z diety rzeczywiście chroni przed nowotworami? I czy cukier jest cukrowi równy?
Cukry są potrzebne
Cukry, czyli węglowodany, zawarte w warzywach, owocach, produktach zbożowych, nasionach roślin strączkowych oraz w mleku i przetworach mlecznych to dla naszego organizmu główne źródło energii. Dlatego aż 45-65% dziennej liczby kalorii w naszej diecie powinno pochodzić właśnie z tych produktów. Warto też wiedzieć, że większość cukrów, które spożywamy z żywnością, wchłania się do krwiobiegu w postaci glukozy. Ten cukier prosty odżywia większość komórek naszego ciała. Bez glukozy tak strategiczne narządy jak mózg, serce, wątroba, mięśnie, jelita czy nerki nie mogą funkcjonować. Komórki nerwowe i czerwone krwinki żyją wyłącznie dzięki glukozie, bo nie potrafią jej pozyskiwać z innych źródeł.
Czym żywi się rak?
Komórki nowotworowe, podobnie jak prawidłowe komórki naszego organizmu, także wykorzystują glukozę do swoich procesów metabolicznych. Nie oznacza to jednak, że eliminując węglowodany, możemy powstrzymać ich rozwój. Dlaczego? Bo w przypadku braku lub niedostatecznej ilości węglowodanów w diecie nasz organizm uruchamia mechanizmy pozyskiwania glukozy z cząsteczek białek i tłuszczów zmagazynowanych w mięśniach, wątrobie i tkance tłuszczowej. W efekcie białko zamiast do budowy i regeneracji organizmu zużywane jest jako źródło energii, a nieprawidłowe spalanie tłuszczu prowadzi do zakwaszenia organizmu i zwiększonej produkcji wolnych rodników. Jest to niekorzystne, bo może prowadzić do niedożywienia, a przy okazji tych przemian komórki nowotworowe wciąż zyskują „paliwo” do namnażania się.
Rak lubi nadwagę
Najnowsze wyniki badań nie pozostawiają wątpliwości – aż 1/3 zachorowań na nowotwory można zapobiec unikając nadwagi i otyłości, jedząc więcej warzyw i owoców, zwiększając poziom aktywności fizycznej oraz rezygnując ze spożywania alkoholu i palenia tytoniu.
Potwierdzono, że aż 12 rodzajów nowotworów jest związanych z nadmierną ilością tkanki tłuszczowej. Zwiększenie spożycia cukrów prostych pochodzących ze słodyczy, wyrobów cukierniczych, słodzonych napojów i fast foodów odgrywa dużą rolę w rozwoju nadwagi i otyłości, a co za tym idzie – nowotworu. Nadmiar kalorii w diecie i niska aktywność fizyczna powodują przekształcanie glukozy w tłuszcz, a nagromadzenie tkanki tłuszczowej sprzyja rozwojowi nowotworów i wielu innych groźnych chorób.
To cukry proste szkodzą
Niektóre rodzaje nowotworów są powiązane bezpośrednio z nadmierną konsumpcją produktów zawierających znaczną ilość cukrów prostych. Dotyczy to raka trzonu macicy – większą zachorowalność obserwuje się u osób spożywających produkty powodujące nagły wzrost poziomu cukru we krwi (m.in.: ciasta, słodycze, jasne pieczywo, słodzone płatki śniadaniowe). Podobnie jest w przypadku raka trzustki, częściej dotykającego osoby, których dieta zawiera dużą ilość fruktozy (m.in.: słodzone napoje owocowe, desery, ciastka, cukierki, lody).
Warto unikać tzw. produktów wysoko przetworzonych, czyli produkowanych przemysłowo, zawierających cukry proste: sacharozę (cukier), syropy glukozowe czy fruktozowe. Są one źródłem dużej liczby kalorii, zwykle bez dodatkowej wartości odżywczej, a ich nadmiar sprzyja odkładaniu się tkanki tłuszczowej i rozwojowi cukrzycy. Powoduje też przewlekły stan zapalny, co w konsekwencji może doprowadzić do powstania nowotworu.
Piramidą w raka
Najlepszą dietą antyrakową jest stosowanie się do zasad Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. Badania potwierdzają, że ryzyko zachorowania na nowotwory jest mniejsze, gdy jemy regularnie kolorowe warzywa i owoce oraz produkty zbożowe z pełnego przemiału (grube kasze, ciemny ryż, razowe pieczywo itp.). Korzystne jest także jedzenie nasion roślin strączkowych (soczewicy, fasoli, grochu, ciecierzycy, soi).
Te produkty są źródłem węglowodanów złożonych, błonnika pokarmowego, ale także wielu witamin, składników mineralnych i bezcennych polifenoli, chroniących przed rozwojem nowotworów. Produkty te powinny stanowić przynajmniej 2/3 tego, co zjadamy w ciągu dnia. Natomiast produkty pochodzenia zwierzęcego (mleko i przetwory mleczne, ryby, chude mięso i jaja) powinny uzupełniać naszą dietę – to pozostałe 1/3 tego, co jemy, lub mniej.
Piśmiennictwo:
- WCRF/AICR, Report, Diet, Nutrition, Physical Activity and Cancer: a Global Perspective, A summary of the Third Expert Report, 2018, https://www.wcrf.org/dietandcancer.
- Jarosz M., Sajór I., Prewencja w nowotworach złośliwych, [w:] Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu, Warszawa 2017, s. 425-439.
- Jarosz M., Sajór I., Rola żywienia w leczeniu nowotworów złośliwych [w:] Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji chorób, Warszawa 2017, s. 439-449.
- Steward B.W., Wild C.P. (ed.), World Cancer Report 2014, Lyon 2014.
- Nagle C.M., Olsen C.M., Ibiebele T.I. et al., Glycemic index, glycemic load and endometrial cancer risk: results from the Australian National Endometrial Cancer study and an updated systematic review and meta-analysis 2013, 52(2), s. 705-15.
- Cui X., Rosner B., Willett W.C., Hankinson S.E., Dietary fat, fiber, and carbohydrate intake in relation to risk of endometrial cancer, „Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention” 2011, 20(5), 978-89.
- George S.M., Mayne S.T., Leitzman M.F., Dietary glycemic index, glycemic load, and risk of cancer: a prospective cohort study, „American Journal of Epidemiology”, 2009, 169(4), 462–472.
- Gnagnarella P., Gandini S., La Vecchia C., et al.: Glycemic index, glycemic load, and cancer risk: a meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2008, 87(6), 1793-801.
Trwa ładowanie komentarzy