Boże Narodzenie - Gęś - przepisy i pomysły:

Czy mięso z gęsi jest zdrowe?

Mięso z gęsi jest nie tylko zasobne w pełnowartościowe białko i nienasycone kwasy tłuszczowe, których nie powinno zabraknąć w naszej diecie, ale zawiera również witaminy i minerały. Gęsina dostarcza bowiem witamin z grupy B, w szczególności niacyny oraz witamin A i E. W jej składzie znajdują się także minerały, takie jak fosfor, potas, magnez, żelazo, selen i cynk. Najbogatsze i jednocześnie najsmaczniejsze pod tym względem jest mięso z młodych gęsi, których waga oscyluje w granicach 3-4 kg.

Ile kalorii ma gęś?

Gęś, pomimo wielu niezaprzeczalnych walorów odżywczych oraz smakowych, jest dość kalorycznym mięsem. Wśród drobiu odznacza się największą wartością energetyczną. Porcja surowej gęsiny o masie 100 g dostarcza ok. 370 kcal. Ten sam kawałek, ale poddany pieczeniu, to już 430 kcal. Gęsią warto się więc delektować, ale z pewnością nie objadać.

Jak przyrządzić gęś?

Najpopularniejszym sposobem przyrządzenia gęsi jest upieczenie jej w piekarniku. Zazwyczaj sztandarowym daniem jest faszerowana gęś w całości, ale jeśli nie gotujemy dla wielu osób, to ekonomiczniej podzielić całą tuszkę na części i skupić się na udkach lub piersiach. Łatwiej wtedy przygotować mięso do duszenia, gotowania czy nawet wędzenia. Ponadto na gęsinie można bazować, chcąc przyrządzić gulasz czy sałatkę. To zdecydowanie rzadsze dania, ale równie smaczne.         

Jak upiec gęś w piekarniku?

Gęś, ze względu na jej pokaźne rozmiary, najlepiej upiec w specjalnym naczyniu do tego przeznaczonym, tj. w tzw. gęsiarce lub w dużym naczyniu żaroodpornym, a w ostateczności w garnku rzymskim. Pieczemy ją po wcześniejszym umyciu i zamarynowaniu. Można ją także wypełnić farszem. Tak przygotowane mięso wkładamy do naczynia, które koniecznie przykrywamy. Zanim to zrobimy, gęś warto podlać alkoholem, np. czerwonym winem lub cydrem, a pozostałą w naczyniu przestrzeń wypełnić kawałkami jabłek, ziemniaków i marchwi, co doda mięsu walorów smakowych. Gęś wraz z dodatkami wkładamy do nagrzanego do 160 stopni Celsjusza piekarnika i od czasu do czasu polewamy sosem, który tworzy się podczas pieczenia.

Jak upiec gęś, żeby była miękka?

Aby cieszyć się miękką pieczoną gęsią, trzeba przestrzegać kilku prostych zasad. Przede wszystkim dobrze jest jeszcze przed pieczeniem zanurzyć mięso w zimnej wodzie z solą na co najmniej 3-4 godziny. Po takiej kąpieli trzeba przystąpić do zamarynowania gęsi w przyprawach, w których powinna ona pozostać przynajmniej dobę w lodówce. Ostatnim krokiem do sukcesu jest pieczenie pod przykryciem, żeby uniknąć wysuszenia mięsa. Można więc skorzystać z naczynia z pokrywką lub z rękawa do pieczenia.

Jak upiec gęś w kawałkach?

Gęś można również upiec w kawałkach, co jest zdecydowanie szybszym sposobem jej przyrządzenia w piekarniku. Przed zamarynowaniem, a po umyciu mięsa, gęś kroimy więc na kawałki. Zaczynamy od grzbietu, który kroimy wzdłuż, tak aby uzyskać dwie połowy, a następnie każdą z nich dzielimy jeszcze na 3 części. Dalej postępujemy podobnie jak w przypadku pieczenia gęści w całości.

Ile piec gęś?

Pieczenie gęsi to długotrwały proces, ponieważ średnia waga tego ptaka waha się w granicach 4 kg. Mięso musi zostać zatem dobrze wypieczone, a to wymaga czasu. Na każdy kilogram gęsiej tuszki musimy liczyć dobre 45 minut pieczenia. Generalnie, nie otwieramy więc piekarnika przed upływem 2 godzin.

Jak usmażyć gęś?

Smażenie gęsi polega właściwie na jej powolnym duszeniu w garnku o grubym i nie powodującym przywierania dnie. Mięso do smażenia przygotowujemy podobnie jak w przypadku pieczenia, z tą różnicą, że zamarynowaną gęsinę należy pozbawić przypraw przed smażeniem, bo mogą one powodować jej przypalenie. Należy też pozbawić gęś tłuszczu i skóry, żeby wykorzystać je do wytopienia razem z odrobiną masła. Na tak przygotowanej bazie gęś dusimy ok. godziny do półtorej, w zależności od wielkości oraz ilości mięsa. W międzyczasie wytapiający się tłuszcz z mięsa uzupełniamy na bieżąco wodą, winem albo innym płynem, który zaleca przepis.

Jak faszerować gęś?

Gęś można faszerować na słodko lub wytrawnie. W przypadku pierwszej opcji warto wykorzystać obrane i pozbawione gniazd nasiennych jabłka czy gruszki, a nawet suszone śliwki. Jeśli interesują nas inne smaki, to gęś można nadziać warzywami, kaszą gryczaną lub podrobami mięsnymi, takimi jak wątróbka cielęca lub drobiowa, a także łopatką wieprzową lub cielęciną. Gęś razem z farszem należy oczywiście zaszyć, aby nadzienie nie wypłynęło podczas pieczenia.

Jak pokroić gęś faszerowaną?

Upieczona faszerowana gęś może okazać się dużym wyzwaniem dla każdego, kto nie posiada doświadczenia w sprawnym krojeniu mięsa. Aby szybko uporać się z tak dużą porcją, wystarczy użyć specjalnych nożyc do drobiu. Gęś warto też wcześniej ponacinać przy kościach, a przystępując do krojenia, przytrzymać za pomocą dwuzębnego widelca. Rozpoczynamy zawsze od odcięcia ud i skrzydeł, a następnie przechodzimy do oddzielenia od mostka piersi, które kroimy na szerokie pasy. Teraz pozostaje już tylko odciąć nożycami grzbiet od części piersiowej i ułożyć na półmisku upieczone porcje gęsiny w odwrotnej kolejności. Najpierw na dno naczynia kładziemy więc grzbiet, część piersiową, a później kawałki piersi, na końcu zaś układamy skrzydła i uda. Taka kompozycja ma sprawiać wrażenie, jakby gęś nadal była w całości.

Jak zamarynować gęś? 

Najprostsze przepisy zalecają użycie tylko dwóch składników, tj. soli i majeranku. Solą możemy natrzeć wierzch gęsi, natomiast majerankiem doprawiamy gęś od środka, dzięki czemu nie przypali się on podczas obróbki cieplnej mięsa. W ten sposób unikniemy goryczy i nadamy daniu aromat. Jeśli jednak zależy nam na większym urozmaiceniu smaków, to polecamy zamarynować gęś również w jałowcu, czosnku, rozmarynie, a dla wyjątkowych smakoszy, również w czerwonym winie. Pamiętajmy też, że gęś powinna poleżeć w marynacie przynajmniej jeden dzień.

Z czym podajemy gęś?

Gęś można podawać z najróżniejszymi dodatkami. Inspiracji kulinarnych jest naprawdę sporo. Od prostych i bardzo popularnych, jak podanie gęsi z warzywami, ziemniakami czy pyzami i kapustą, po mniej oczywiste i bardziej wymyślne, jak serwowanie gęsiny w pomarańczach, z gnocci czy z placuszkami rosti, a w sezonie grzybowym z borowikami. Gęś podajemy zatem w bardzo urozmaiconych zestawach, których, jak widać, może być wiele, w zależności od preferowanych smaków czy nawet dostępności produktów w sezonie.

Niezależnie od tego, jak i z czym podamy gęś, najczęściej usłyszymy, że jest owsiana. Takie określenie przylgnęło do tego jednego z największych polskich drobiowych przysmaków na stałe. I bynajmniej nie oznacza, że gęś serwować będziemy z owsianką, choć pewnie nie zaszkodziłoby spróbować. To jednak sposób karmienia gęsi w naszym kraju, który sprowadza się do podawania tym ptakom tylko pasz zielonych, a w ostatnich tygodniach hodowli wyłącznie owsa, nadał im tak wdzięczny przydomek. Bardzo słusznie, bo polska gęsina to nie lada rarytas, w szczególności dla naszych sąsiadów z Zachodu.