Kurkuma - przepisy i pomysły:

Co to jest kurkuma?

Kurkuma, często zwana również ostryżem długim, indyjskim lub ostryżem Zohary, kurkumą długą albo też szafranem indyjskim, to tropikalna bylina z rodziny imbirowatych osiągająca nawet do 1,5 m wysokości. Naturalnym miejscem występowania tej rośliny są tereny Indii, ale jej uprawę podejmuje się także w wielu innych krajach azjatyckich.

Jak smakuje kurkuma?

Kurkuma ma dość specyficzny, zdaniem niektórych, bardzo cierpki smak, ale przy tym jest bardzo aromatyczna. Momentami, zwłaszcza gdy spożyjemy ją w większej ilości, odczuwalny jest lekki posmak goryczy, dlatego przyprawy tej należy używać z umiarem. Ze względu na jej specyficzny smak ciężko znaleźć substytut kurkumy. Aby zachować jej walory, najlepiej przechowywać ją w szczelnie zamkniętych pojemnikach.

Jak wygląda kurkuma?

Kurkuma ma żółtobrązowe kłącza, z których wyrastają pęd kwiatowy oraz liście. To właśnie one znajdują zastosowanie w kuchni oraz w medycynie. Wyglądem przypominają kłącza imbiru, ale w kuchni najczęściej przybierają postać zmielonej żółtej przyprawy, która wyróżnia się bardzo intensywnym kolorem.

Co zawiera kurkuma?

Kłącza kurkumy zawierają aż 70% skrobi, ok. 5% żywicy oraz olejku eterycznego, do 6% tłuszczu i soli mineralnych oraz od 3 do 5% kurkuminoidów. To właśnie te ostatnie są najcenniejszym składnikiem z punktu widzenia posiadanych właściwości. Znajdująca się bowiem głównie w nich kurkumina to naturalny barwnik spożywczy.

Jak kurkuma działa na organizm?

Kurkuma ze względu na swe właściwości nazywana jest często przyprawą życia. Nic więc dziwnego, że stosowana jest już od czasów starożytnych w ajurwedzie, czyli tradycyjnej medycynie indyjskiej. Choć jej dobroczynny wpływ na zdrowie znany jest w Azji od wieków, to obecnie badane i potwierdzane są kolejne jej zalety.

Na co pomaga kurkuma?

Najnowsze odkrycia dowiodły, że kurkuma jest silnym przeciwutleniaczem, co oznacza, że jej regularne spożywanie znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwór. Współcześnie znana jest jednak przede wszystkim ze swych właściwości przeciwzapalnych, antyoksydacyjnych i bakteriobójczych. Picie naparu z kurkumy pomoże zatem podczas infekcji górnych dróg oddechowych, a nawet zwykłego przeziębienia. Wzmacniając naszą odporność, działa jednocześnie zbawiennie na nasz układ pokarmowy. Dzięki zawartym w niej olejkom eterycznym oraz kurkuminie unikniesz wzdęć czy niestrawności, a przy tym ochronisz swoją wątrobę. To jednak nie wszystko. Okazuje się, że kurkuma potrafi także obniżyć cholesterol, a zatem chroni serce i cały układ krążenia. Ta azjatycka przyprawa zalecana jest także chorym na cukrzycę, bowiem wspiera wytwarzanie insuliny w trzustce. Z pewnością wielu ucieszy również fakt, że kurkuma poprawia nastrój i zapobiega napadom lęków czy depresji. Działa więc korzystnie na nasz mózg, przyspieszając jego procesy naprawcze i wspierając pamięć, a nawet zapobiegając chorobie Alzheimera. Co ciekawe, będzie pomocna także w leczeniu ran, a to za sprawą znajdujących się w niej antyoksydantów.

Jak stosować kurkumę?

Kurkuma, jak widać, ma wiele zastosowań. W kuchni stosowana nie tylko jako przyprawa kuchenna, ale także – za sprawą swego intensywnego koloru – jako barwnik do dań. Oprócz tego używana jest także jako lekarstwo albo suplement diety. 

Co przyprawiać kurkumą?

Kurkuma to podstawy składnik dań kuchni indyjskiej, w której dodawana jest przede wszystkim do potraw z fasoli i soczewicy, ale również w wersji słodkiej do ciast. W Polsce dopiero zyskuje na popularności, bo jej możliwości są nadal mało znane. Warto wziąć ją pod uwagę podczas przygotowywania zup, zwłaszcza kremów i rosołu, oraz dań jednogarnkowych. Znakomicie nadaje się także jako przyprawa do ryżu, kaszy jaglanej czy jajek. Doświadczeni kucharze mogą pokusić się o to, aby dodać ją do różnego rodzaju sosów czy dressingów sałatkowych. Doskonale podkreśla smak napojów – herbaty imbirowej czy zielonej, jak również koktajli czy soków i smoothie.

Jak jeść kurkumę?

Kurkuma, pomimo swych potwierdzonych właściwości leczniczych, nie wchłania się zbyt łatwo. Dlatego aby zwiększyć jej przyswajalność nawet do 2000%, wystarczy zmieszać ją ze szczyptą czarnego pieprzu oraz tłuszczem, np. olejem kokosowym lub oliwą (ok. 2 łyżeczek). Pamiętaj, żeby nie spożywać kurkumy na pusty żołądek, bo można tym sposobem wywołać nudności.

Ile dziennie jeść kurkumy?

Aby w pełni wykorzystać lecznicze właściwości kurkumy, dziennie należałoby spożywać około ćwierci łyżeczki sproszkowanej kurkumy. Taką porcję otrzymamy z 6 mm świeżego kłącza tej rośliny. Jedna łyżeczka przyprawy dostarcza zaledwie 9 kalorii, więc na pewno taka ilość nie wpłynie na kaloryczność stosowanej przez nas diety.

Jak pić kurkumę?

Kurkumę warto nie tylko jeść, ale również pić. Jednym z najlepszych sposobów na wykorzystanie tej przyprawy jest przyrządzenie tzw. złotego mleka. Ten tradycyjny napój wywodzący się z ajurwedy szybko rozgrzewa i podnosi odporność, dlatego zalecany jest w szczególności podczas infekcji, ale pomoże także przy leczeniu depresji. Do przygotowania złotego mleka potrzebujemy tylko 1/4 szklanki świeżej kurkumy, 1/2 szklanki wody i szklanki mleka. Kurkumę i wodę podgrzewamy, mieszając je ok. 7 minut i co istotne – nie doprowadzając do wrzenia, aż płyn nabierze konsystencji pasty. Następnie w ciepłym mleku rozpuszczamy 1 łyżeczkę pasty i gotowe! Do smaku można dodać miodu, a dla lepszej absorpcji szczyptę pieprzu. Profilaktycznie napar najlepiej wypijać przed snem, a w przypadku infekcji nawet co 3-4 godziny.

Czy kurkuma to to samo co curry?

Kurkuma często bywa mylona z curry, ponieważ obie przyprawy mają zbliżoną barwę oraz smak. Swój żółty i pomarańczowy kolor zawdzięczają wchodzącej w ich skład kurkuminie. Kurkuma jest jednak tylko składnikiem curry, będącej mieszanką różnych przypraw.

Ile kurkumy dodać do ryżu, rosołu i ciasta?

Kurkuma ma bardzo silne właściwości barwiące, a dodana w większych ilościach do potraw sprawi, że w ustach czuć będziemy dość specyficzny, gorzkawy posmak. Pamiętajmy: im więcej kurkumy, tym wyrazistszy smak potraw. Do ryżu, rosołu czy ciasta wystarczy dodać szczyptę kurkumy. Nie zaleca się stosowania ilości większej niż jedna łyżeczka.

Kurkuma, choć dopiero podbija polską kuchnię, na pewno zasługuje na uwagę wszystkich miłośników gotowania. Zarówno jej walory smakowe, jak i lecznicze właściwości pozwalają ją zaliczyć do przypraw najwyższej klasy. Warto przekonać się o tym osobiście, włączając ją do swojej codziennej diety.