Chcesz odkryć więcej przepisów? Odwiedź kanał Kuchnia Lidla na You Tube!
Rak jest plagą naszych czasów i z roku na rok w szybkim tempie przybywa osób, których ta choroba dotyka. Eksperci Światowej Fundacji Badań nad Rakiem (World Cancer Research Fund) podkreślają, że około 1/3 zachorowań można uniknąć, zmieniając dietę, więcej się ruszając i odstawiając używki.
Chcesz zmniejszyć ryzyko raka – nie tyj!
Unikając nadwagi i otyłości, można zmniejszyć ryzyko rozwoju aż 12 rodzajów nowotworów, w tym: jamy ustnej, gardła i krtani, przełyku, żołądka, trzustki, pęcherzyka żółciowego, wątroby, jelita grubego, piersi, jajnika, macicy prostaty i nerek. Warto więc zadbać o prawidłowo zbilansowaną dietę i codzienną aktywność fizyczną, aby nie dopuszczać do nadmiernego gromadzenia się tkanki tłuszczowej w organizmie. To pierwszy, bardzo ważny krok w profilaktyce nowotworów.
Łatwiej nam będzie kontrolować swoją masę ciała, jeśli będziemy spożywać posiłki regularnie w ciągu dnia oraz unikać słodzonych napojów, potraw typu fast food i innej wysoko przetworzonej żywności, zawierającej dużo tłuszczu, skrobi i cukru. Na tej liście są przede wszystkim: ciasta i ciastka, inne produkty z białej mąki, batony, cukierki, niektóre gotowe desery, frytki, chipsy, oranżady, napoje typu cola, nektary oraz napoje owocowe.
Eksperci od nowotworów wypowiadają się też jednoznacznie na temat alkoholu: jego picie, niezależnie od rodzaju, jest przyczyną wielu nowotworów, dlatego aby zapobiegać ich rozwojowi, najlepiej go nie spożywać. Tym bardziej, że częste spożywanie alkoholu może sprzyjać nadwadze.
Antyrakowa siła roślin
Dieta zapobiegająca nowotworom powinna być oparta na regularnym spożywaniu produktów pochodzenia roślinnego: warzyw, owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych i nasion roślin strączkowych. Wszystkie te produkty zawierają znaczną ilość błonnika pokarmowego, który reguluje pracę jelit i ułatwia utrzymanie prawidłowej masy ciała. Tym samym chronią przed nowotworami związanymi z nadwagą i otyłością. Są one także bogatym źródłem bezcennych witamin, składników mineralnych i substancji bioaktywnych wykazujących działanie przeciwnowotworowe.
Warzywa i owoce kontra rak
W zapobieganiu nowotworom zaleca się spożywanie przynajmniej 5 porcji (co najmniej 400 g) warzyw i owoców każdego dnia. Ważne przy tym, aby urozmaicać dietę, wybierając jak największą rozmaitość kolorów warzyw i owoców: fioletowe, czerwone, zielone, żółte, pomarańczowe oraz białe. Każdy z tych kolorów oznacza inną zawartość cennych antyoksydantów w warzywach i owocach, dlatego najlepiej zachować jak największą różnorodność. Silny potencjał antynowotworowy mają warzywa kapustne (m.in. brokuły, brukselka, jarmuż, różne rodzaje kapusty), cebulowe (m.in. czosnek, cebula, pory, szczypior), a także owoce i warzywa bogate w witaminę C i karotenoidy (m.in. pomidory, papryka, marchew, owoce jagodowe i cytrusy).
Potencjał zbóż i roślin strączkowych
W skład większości posiłków powinny wchodzić nisko przetworzone produkty zbożowe: pełnoziarniste pieczywo, płatki, grube kasze, brązowy ryż czy makaron z mąki razowej. Poza błonnikiem pokarmowym, korzystnie wpływającym na stężenie glukozy we krwi i regulację apetytu, zawierają one także białko roślinne, witaminy z grupy B, składniki mineralne i węglowodany złożone – źródło energii dla organizmu. Regularne spożywanie tych produktów wpływa korzystnie na skład mikroflory jelitowej, odpowiedzialnej za naszą odporność.
Nasiona roślin strączkowych (fasoli, grochu, soczewicy, ciecierzycy, soi) zawierają natomiast izoflawony – związki wykazujące działanie chroniące przed rozwojem nowotworów piersi, macicy i jajnika. Ponieważ są źródłem białka, można je spożywać zamiennie z produktami pochodzenia zwierzęcego: mięsem, jajami i rybami. Ze względu na działanie przeciwnowotworowe związków zawartych w nasionach roślin strączkowych warto, aby produkty te zajęły stałe miejsce w naszym menu, np. w postaci zup, past kanapkowych czy składników sałatek.
Orzechy, ziarna i nasiona roślin strączkowych należy kupować ze sprawdzonych źródeł, w opakowaniach jednostkowych, przechowywać je w miejscach chłodnych i suchych. Jeśli są nieprawidłowo przechowywane, mogą się na nich bowiem rozwinąć grzyby pleśniowe produkujące toksyny sprzyjające rakowi wątroby.
Unikaj wędzonego i smażonego
W czasie wędzenia, przedłużonego grillowania lub smażenia produktów bogatych w białko, takich jak mięso czy ryby, powstają substancje rakotwórcze. Regularne spożywanie tak przygotowywanych produktów sprzyja rozwojowi nowotworów jelita grubego i żołądka. Lepiej więc zastąpić te sposoby obróbki gotowaniem, pieczeniem w pergaminie lub w naczyniu żaroodpornym czy duszeniem. Dodatkowo eksperci Światowej Fundacji Badań nad Rakiem rekomendują, aby osoby spożywające czerwone mięso (wołowinę, wieprzowinę, baraninę, jagnięcinę, cielęcinę, dziczyznę, koninę, koźlinę) ograniczyły jego ilość do 3 porcji na tydzień (łącznie 350-500 g). Czerwone mięso zostało uznane w wyniku badań za tzw. czynnik prawdopodobnie rakotwórczy.
Należy także unikać mięsa przetworzonego, czyli poddanego m.in. wędzeniu, konserwowaniu czy soleniu (takiego jak np. bekon, salami, konserwy mięsne, frankfurterki). Te produkty zakwalifikowano do grupy czynników rakotwórczych. Regularne spożywanie zarówno czerwonego mięsa, jak i przetworzonych produktów mięsnych wiąże się częstszym występowaniem raka jelita grubego.
Dieta nie dla chorych
Dieta zapobiegająca nowotworom różni się od diety stosowanej już w trakcie ich leczenia. Chemioterapia, radioterapia, hormonoterpia czy inne rodzaje leczenia często wywołują niepożądane skutki uboczne. Z tego powodu dieta pacjenta musi być dostosowana do jego indywidualnej sytuacji. W świetle obecnej wiedzy naukowej nie istnieje też żadna dieta lecząca raka.
Piśmiennictwo:
- World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research: Diet, Nutrition, Physical Activity and Cancer: a Global Perspective. Continous Update Project Expert Report, 2018.
- Jarosz M., Sajór I., Gugała-Mirosz S., Wojda B., Nagel P.: Chroń się przed rakiem. Ruch i jedzenie mają znaczenie. IŻŻ/NPZ, 2017, https://ncez.pl/choroba-a-dieta/nowotwory/chron-sie-przed-rakiem-----nowa--bezplatna-publikacja-ncez
- Steward B.W., Wild C.P. (ed.): World Cancer Report 2014. International Agency for Research on Cancer, Lyon, 2014.
- Europejski Kodeks Walki z Rakiem, 2016, https://cancer-code-europe.iarc.fr/index.php/pl/
Trwa ładowanie komentarzy