Chcesz odkryć więcej przepisów? Odwiedź kanał Kuchnia Lidla na You Tube!
Sól jest największym źródłem sodu, który pełni w naszym organizmie wiele ważnych funkcji. Do podstawowych jego zadań należy regulowanie gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej oraz zapewnienie prawidłowego funkcjonowania naszego układu nerwowego i mięśniowego.
Dlaczego sól to problem?
Najprościej mówiąc – dlatego, że jest ona wszędobylska. Występuje w większości produktów spożywczych, takich jak wędliny, sery dojrzewające, konserwy, zupy i sosy instant, pieczywo, wyroby cukiernicze, ketchupy, gotowe potrawy i dania fast food. Obecna jest również powszechnie na naszych stołach – w postaci solniczki. Używamy jej w trakcie przygotowywania posiłków, ale często również dosalamy potrawę na talerzu. Maksymalne dzienne spożycie soli dla zdrowej osoby dorosłej to 1 płaska łyżeczka (5 g) ze wszystkich źródeł, tymczasem wszechobecność soli powoduje, że spożywamy jej 2-3-krotnie więcej, niż powinniśmy.
Należy pamiętać o tym, że nadmiar soli, niezależnie od rodzaju (np. sól morska, himalajska czy kuchenna), ma podobny szkodliwy wpływ na zdrowie. Mogą się one jedynie różnić nieznacznie składem oraz smakiem (a także ceną!).
Jak nadmiar soli wpływa na zdrowie?
Co się dzieje w naszym organizmie, gdy regularnie przekraczamy tę maksymalną dawkę soli w naszej diecie? Lista poważnych następstw zdrowotnych jest długa. Przede wszystkim nadmierne spożycie soli jest główną przyczyną nadciśnienia tętniczego (notuje się je aż u 10,5 mln Polaków!) oraz rozwoju miażdżycy naczyń i odpowiada aż za około połowę zawałów serca i udarów mózgu. Jest ona także jedną z istotnych przyczyn niewydolności serca, na którą choruje ok. 1 mln Polaków. Ale to nie wszystko. Stałe, nadmierne spożycie soli powoduje przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka i odpowiada za 1/3-1/4 przypadków raka żołądka. Każde zwiększenie spożycia soli o 1 g sprawia, że rośnie ryzyko rozwoju raka żołądka o 8%.
Negatywnym skutkiem nadmiernego spożycia soli jest również powstawanie zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej i nadmierne wydalanie wapnia przez nerki, co sprzyja rozwojowi osteoporozy i kamicy nerkowej. Z kolei wyniki badań z ostatnich lat pokazują, że nadmierne spożywanie sodu, który znajduje się w soli, powoduje zaburzenia metabolizmu tkanki tłuszczowej, wpływając na większe gromadzenie tłuszczu w komórkach tłuszczowych i ich powiększenie. Skutkuje to w wielu przypadkach rozwojem nadwagi i otyłości. Wyliczono, że zwiększenie spożycia soli o 1 g dziennie powyżej zalecanej normy oznacza wzrost ryzyka otyłości u dzieci o 28%, a u dorosłych o 26%. Uważa się również, że rozwój otyłości spowodowany jest spożywaniem większych ilości słodkich napojów na skutek wzmożonego pragnienia po zjedzeniu słonych produktów i potraw. Wpływ wyższej zawartości sodu w diecie na większe spożycie słodkich napojów potwierdzają opublikowane w 2013 roku wyniki badań przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych i Australii wśród dzieci i młodzieży.
Odstaw sól dla serca
W wielu badaniach epidemiologicznych wykazano, że nadmiar sodu w diecie ma związek ze zwiększoną zachorowalnością i umieralnością z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego. Stwierdzono, że w krajach, gdzie spożycie sodu jest wysokie, częstość występowania nadciśnienia tętniczego jest większa w porównaniu z krajami, gdzie jest ono niższe. Redukcja spożycia soli, nawet niewielka, może przynosić istotne korzyści zdrowotne. W niektórych przypadkach daje ona nawet możliwość uregulowania ciśnienia tętniczego bez stosowania leków albo pozwala na istotne zmniejszenie ich dawki. Stwierdzono np. że redukcja spożycia soli o 6 g dziennie prowadzi do zmniejszenia częstości występowania zawałów serca o 18%, a udarów mózgu o 24%.
Zwiększone stężenie sodu w płynach ustrojowych (będące wynikiem nadmiernego spożycia soli) może także powodować zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i w konsekwencji zmniejszać wydalanie wody przez nerki. Doprowadza to do powstawania obrzęków.
Piśmiennictwo:
- Jarosz M., Rychlik E., Szponar L., Wierzejska R., Woda i elektrolity, w: Normy żywienia dla populacji Polski, red. nauk. M. Jarosz, Warszawa 2017, s. 238-260.
- Sól, cukry i tłuszcze a zdrowie. Materiały edukacyjne dla przedstawicieli przemysłu spożywczego, red. M. Jarosz, Warszawa 2017, (1-43).
- Ma Y., He F. J., MacGregor G. A., High salt intake: independent risk factor for obesity?, „Hypertension” 2015, 66, 4, s. 843-849.
- Grimes C. A., Wright J. D., Liu K. i wsp., Dietary sodium intake is associated with total fluid and sugar-sweetened beverage consumption in US children and adolescents aged 2-18 y: NHANES 2005-2008, „Am. J. Clin. Nutr.” 2013, 98, 1, s. 189-196.
- Zhu H., Pollock N. K., Kotak I. i wsp., Dietary sodium, adiposity, and inflammation in healthy adolescents, „Pediatrics” 2014, 133, 3, s. 635-642.
- World Health Organization (WHO), Guideline: Sodium intake for adults and children, Geneva 2012.
Trwa ładowanie komentarzy