Ziemniaki - przepisy i pomysły:

Kto sprowadził ziemniaki do Polski?

Choć ziemniaki znano w Europie już w XVI w., to w Polsce przyjęły się dopiero w 1683 r. Swe korzenie zapuściły dzięki inicjatywie króla Jana III Sobieskiego, który sprowadził je po bitwie pod Wiedniem dla ukochanej Marysieńki. Sadzonki otrzymał w prezencie od cesarza Leopolda I. Początkowo ziemniaki pełniły jedynie funkcje ozdobne. Z czasem, tj. za panowania Augusta III, ich uprawa została spopularyzowana i dzięki temu goszczą na naszych stołach do dnia dzisiejszego.

Dlaczego warto jeść ziemniaki?

Ziemniaki, jak wszystkie warzywa, warto jeść nawet codziennie. Z jednej strony polska kuchnia upodobała sobie ziemniaki i często je jemy, z drugiej strony, choć są tak popularne, rzadko zastanawiamy się nad ich wartością odżywczą. Mało kto wie na przykład, że pomagają w trawieniu, utrzymując jednocześnie równowagę kwasowo-zasadową organizmu. Potrafią także obniżyć ciśnienie krwi. Dostarczają sporej dawki energii, a co najważniejsze – są przy tym wszystkim lekkostrawne.

Jakie są typy ziemniaków?

Ziemniaki stanowią podstawę wielu dań. Znajdziemy je w sałatkach, zupach, kremach. Robimy z nich placki, zapiekanki, kluski, frytki, czipsy. Możemy je ugotować, upiec, usmażyć. Ziemniak to nieskończenie wiele kulinarnych możliwości. Warto więc wiedzieć, jaki rodzaj ziemniaka najlepiej nadaje się do danego typu dania. Wyróżniamy trzy typy ziemniaków:

• Typ A – ziemniaki typu sałatkowego

Są to ziemniaki twarde, nie rozgotowują się i nie rozpadają po ugotowaniu. Gdy je kroimy, zachowują swoją strukturę. Świetnie sprawdzają się w zupach, sałatkach, zapiekankach. Można je smażyć i grillować.

• Typ B – ziemniaki typu ogólnoużytkowego

Najczęściej spotykany typ ziemniaków. Po ugotowaniu miąższ jest zwięzły, ale łatwo daje się rozgnieść. Takie ziemniaki doskonale nadadzą się na purée, kopytka, babki ziemniaczane. Można również zrobić z nich czipsy, placki, frytki.

• Typ C – ziemniaki mączyste

Miąższ tych ziemniaków jest suchy, po ugotowaniu rozpada się. Można z nich przygotować placki, kopytka, gnocchi, pyzy.

Ile kalorii mają ziemniaki?

Ziemniaki, wbrew powszechnej opinii, są niskokaloryczne. Wielu z Was zaskoczy zapewne fakt, że w 100 g tego warzywa znajduje się zaledwie od 50 do 70 kcal. To naprawdę niewiele, dlatego bez obaw mogą je spożywać również osoby będące na diecie. Na sekret ich właściwego przyswajania składają się dwie podstawowe zasady – jedzenie w umiarkowanych ilościach oraz właściwy dobór dodatków. Wystarczy więc tylko pominąć sos, masło czy inne tłuszcze, aby zjeść zdrowy posiłek.

Ile kalorii mają pieczone ziemniaki?

Ziemniak pieczony, którego waga wynosi w przybliżeniu 80 g, ma zaledwie 60-70 kcal. Aby je spalić wystarczy poleżeć przez 2 godziny lub spacerować w szybkim tempie przez ok. 20 minut. Kaloryczność ziemniaka w tej postaci jest zatem naprawdę niewielka.

Co zawierają ziemniaki?

Ziemniaki zawierają głównie trzy cenne składniki: potas, witaminę C oraz witaminę B6. Potas korzystnie wpływa na pracę układu nerwowego, usuwa nadmiar wody z organizmu, reguluje równowagę kwasowo-zasadową. Witamina C wspomaga procesy odpornościowe, natomiast witamina B6 uczestniczy w tworzeniu przeciwciał i – podobnie jak potas – wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.

Jak ugotować ziemniaki?

Aby zachować wszystkie cenne wartości odżywcze ziemniaków, trzeba wiedzieć, w jaki sposób odpowiednio je przygotować. Najczęściej spożywamy je gotowane i choć to najpopularniejsza metoda ich przyrządzenia, to wybierając ją, często popełniamy błędy. Nie każdy zdaje sobie bowiem sprawę, że obrane i umyte ziemniaki powinno wkładać się do wrzątku, a nie do zimnej wody. Warto także przykryć garnek pokrywką, co znacznie skróci czas ich gotowania, a tym samym pozwoli zachować więcej pełnowartościowych składników.

Ile czasu gotować ziemniaki?

W tradycyjny sposób ziemniaki gotujemy średnio od 20 do 25 minut. Czas należy liczyć od momentu zagotowania się wody w garnku. Mimo uśrednionych wartości pod uwagę należy zawsze wziąć wielkość oraz odmianę ziemniaków. Dlatego jeśli zależy nam na szybszym przygotowaniu obiadu, to warto pokroić je na mniejsze kawałki, aby skrócić czas gotowania. Lepiej też nie mieszać różnych odmian ziemniaka, bo trudno wtedy przewidzieć optymalny czas gotowania.

Ile czasu gotować ziemniaki na parze?

Podobnie jak w wodzie, ziemniaki na parze powinno gotować się ok. 25 minut. Jeśli je pokroimy, to znacznie przyspieszymy ten proces i powinniśmy zmieścić się w mniej więcej 15 minutach. Duże znaczenie ma w tym przypadku również wiek ziemniaka. Im starszy, tym dłużej musimy go parować.

Ile czasu gotować ziemniaki w szybkowarze?

Zdecydowanie krócej ziemniaki gotują się w szybkowarze. Szacuje się, że dzięki tej technice przygotowywania posiłków zaoszczędzamy co najmniej 1/3 czasu, który byłby potrzebny na gotowanie w garnku. W zależności od modelu oraz parametrów sprzętu, a także wstępnego przygotowania ziemniaków, czas gotowania w szybkowarze wynosi od 8 do 15 minut. Całe ziemniaki w mundurkach będą miękkie po ok. 12-15 minutach, podczas gdy te pokrojone w ćwiartki już po 8-10.

Jak ugotować ziemniaki w mundurkach?

Jeszcze lepszym rozwiązaniem jest gotowanie ziemniaków bez obierania, czyli w tzw. mundurkach. Nie dość, że sposób ten należy do wygodniejszych, to na dodatek tak ugotowane ziemniaki są o wiele zdrowsze. Przed włożeniem ich do wrzącej wody wystarczy jedynie porządnie umyć warzywa za pomocą szorstkiej gąbki lub szczoteczki.

Jak szybko obrać ziemniaki?

Gotowanie ziemniaków w łupinach to także pierwszy krok do ich szybkiego obierania. Aby łatwo i błyskawicznie obrać ziemniaki, trzeba tylko przed ich ugotowaniem naciąć wokół nożem każde warzywo aż do spotkania się przecięć w jednym miejscu. Tym sposobem z miękkich już ziemniaków ściągniemy łupiny nawet palcami.

Kiedy solić ziemniaki?

Istotnym elementem gotowania ziemniaków, bez względu na sposób, jest ich doprawienie solą. Najlepiej solić je pod koniec gotowania, gdy warzywa są już prawie miękkie. Generalnie, im później przyprawimy ziemniaki, tym lepiej. Pamiętajmy tylko, aby nie robić tego wcześniej niż w momencie zagotowania się wody.

Co zrobić z ugotowanych ziemniaków?

Ugotowane ziemniaki dają naprawdę duże pole do popisu. Od tradycyjnego purée z dodatkiem masła, mleka i gałki muszkatołowej po różnego rodzaju kluski itp. Wyobraźnia w tym przypadku nie zna granic. Jeśli purée to najlepiej w towarzystwie soczystej kaczki lub zrazu wieprzowego z młodą kapustą. Warto pokusić się też o przygotowanie nieco bardziej pracochłonnych, ale za to przepysznych klusek śląskich, które można podać na tysiąc różnych sposobów, np. z jarmużem i wędzonym pstrągiem, albo nieco bardziej wykwintnie z gulaszem z sarny. Nie zapominajmy jednak o obowiązkowej pozycji kuchni polskiej, czyli o kopytkach; w wersji włoskiej można je przyrządzić z sosem bolognese. Dla każdego znajdzie się coś pysznego.

Jak zrobić pieczone ziemniaki?

Jeśli mimo wszystko nie gustujecie w daniach z gotowanych ziemniaków, zawsze możecie spróbować ich pod inną postacią, np. pieczoną. W tym celu umyte i nieobrane ziemniaki, najlepiej pokrojone w ćwiartki lub plastry, wrzucamy na blachę do pieczenia i dodajemy przyprawy. Aby warzywa zyskały chrupiącą skórkę, polewamy je oliwą i mieszamy wszystko razem. Pieczemy w piekarniku z termoobiegiem rozgrzanym do temperatury ok. 160 stopni C lub bez termoobiegu w temperaturze ok. 200 stopni C przez mniej więcej godzinę.

Ziemniaki jak z ogniska – jak zrobić w piekarniku?

Ziemniaki o wyjątkowo kruchej skorupce możemy uzyskać również, piekąc je w ognisku. Nie zawsze mamy jednak taką możliwość, dlatego równie dobrze do ich przygotowania możemy posłużyć się piekarnikiem. Wystarczy wziąć bulwy o zbliżonych wielkościach, umyć je dokładnie pod bieżącą wodą, ale nie obierać. Następnie wymieszać mąkę z solą (w ilości uzależnionej od wielkości ziemniaków, ale zawsze w proporcji 1 łyżka soli na 3 łyżki mąki) i obtoczyć każdego ziemniaka w tak przygotowanej panierce. Na koniec pozostaje już tylko włożyć je na blaszce do piekarnika i piec ok. 40 do 60 minut w temperaturze 180 stopni C.

Ile czasu piec ziemniaki w piekarniku?

Dobrym sposobem przyrządzania ziemniaków jest ich pieczenie w piekarniku. Wymaga to jednak większej cierpliwości, bowiem najkrótszy czas pieczenia tych warzyw wynosi 30 minut w przypadku, gdy zostaną pokrojone w plastry. Ćwiartki ziemniaka należy piec co najmniej 10 minut dłużej, a całe bulwy powinny spędzić w piekarniku około godziny. Dobrą praktyką jest wcześniejsze podgotowanie ziemniaków w wodzie, co sprawi, że szybciej staną się miękkie podczas pieczenia.

Jak upiec ziemniaki w piekarniku?

Ziemniaki w piekarniku możemy upiec bezpośrednio na blasze lub wykorzystać w tym celu folię aluminiową i zawinąć w nią każdą bulwę z osobna. W obu przypadkach nastawiamy temperaturę piekarnika na ok. 200-220 stopni C. Jeśli decydujemy się na pierwszy sposób, połóżmy na blasze papier do pieczenia, aby ziemniaki nie przypaliły się. W międzyczasie możemy przewracać bulwy. Drugie rozwiązanie przewiduje natomiast pieczenie ziemniaków w folii na kratce, w którą standardowo wyposażony jest każdy piekarnik.

Gdzie przechowywać ziemniaki?

Jeśli macie zapas ziemniaków i chcecie się nimi cieszyć dłużej niż tylko kilka dni, to zadbajcie o odpowiednie warunki ich przechowywania. Niestety, lodówka czy balkon nie są w tym wypadku najlepszym rozwiązaniem, ponieważ nie zapewniają optymalnej temperatury. Ziemniaki potrzebują miejsc, gdzie nie dociera światło, panuje duża wilgotność (ok. 90%), a temperatura powietrza utrzymuje się w przedziale 7-10 stopni C. Idealna do przechowywania tych warzyw będzie zatem piwnica, kopce usypane w ogrodzie albo spiżarnie, które spełniają powyższe warunki.

Dlaczego ziemniaki czernieją?

Ziemniaki poddane obróbce, tj. gotowaniu lub ścieraniu, bardzo szybko ulegają procesowi utleniania. Wiąże się to ze zmianą ich koloru, a potocznie mówiąc z czernieniem ziemniaka. Z tego też powodu należy je obierać krótko przed ich dalszą obróbką.

Co zrobić, żeby ziemniaki nie czerniały?

Jeśli mimo wszystko z pewnych przyczyn, np. w wyniku przygotowywania potraw etapami, zamierzamy jednak poczekać z gotowaniem czy smażeniem ziemniaków po ich obraniu, to warto podjąć kroki, aby warzywa zachowały swój naturalny kolor. Istnieje kilka sposobów, aby zapobiec czernieniu ziemniaków. Ugotowane należy przykryć wilgotną ściereczką, starte natomiast powinny zostać posypane odrobiną mąki pszennej lub ziemniaczanej albo skropione sokiem z cytryny. Można też dodać do nich trochę śmietany.

Sposobów przyrządzania ziemniaków jest bardzo wiele. Bez względu jednak na to, który wybierzemy, dochodzimy do jednego wniosku: ziemniak to niskokaloryczne warzywo o cennych składnikach odżywczych, bez którego Polacy po prostu obyć się nie mogą.